هر قدر درباره آشپزی این خطه از ایران بگوییم کم گفته ایم. در سراسر ایران یکی از خوشمزه ترین غذاهای سنتی غذاهایی هستند که مردم آذربایجان شرقی به خصوص تبریز آن را تهیه می‌کنند. این غذاها علاوه بر ظاهری زیبا، عطر و طعم فراموش نشدنی نیز دارند. در میان انواع و اقسام این گروه، خورش هویج یکی از غذاهای سنتی این استان است که قصد داریم علاوه بر طرز تهیه از ویژگی‌های تغذیه ای آن نیز با شما صحبت کنیم.
مواد لازم برای تهیه خورش هویج
(این مواد برای ۴ نفر است)
گوشت ماهیچه: ۳۰۰ گرم، ۵۵۰ کیلو کالری
پیاز خرد شده: ۱ لیوان، ۲۵ کیلو کالری
هویج خلال شده: ۵ لیوان، ۱۲۵ کیلو کالری
آلوی خشک: ۲۵۰ گرم، ۳۰۰ کیلو کالری
روغن آفتابگردان: ۳ قاشق غذاخوری، ۲۷۰ کیلو کالری
شکر: ۲ قاشق غذاخوری، ۴۰ کیلو کالری
رب گوجه فرنگی: ۲ قاشق غذا خوری، ۱۰ کیلو کالری
زعفران ساییده به میزان دلخواه، ۰ کیلو کالری
نمک، فلفل سیاه و زرد چوبه: به میزان دلخواه، ۰ کیلو کالری
طرز تهیه خورش هویج
برای شروع، ۲ قاشق غذاخوری روغن را در تابه ای بریزید و پیازهای خرد شده را در آن تفت دهید، سپس ادویه ها (به غیر از زعفران)، شکر و رب را اضافه کنید و گوشت را در این مخلوط بریزید. پس از چند دقیقه یک لیتر آب به آنها اضافه کنید و اجازه دهید تا آب جوش بیاید. بعد از گذشت حداقل ۳۰ دقیقه آلوها را به این مخلوط اضافه کنید. در تابه ای دیگر، هویج را با یک قاشق غذاخوری روغن باقی مانده و کمی نمک تفت دهید و سپس در مخلوط بریزید و بگذارید تا چند دقیقه با هم پخته شوند. هنگام سرو نیز خورشتان را با چند حلقه گوجه‌فرنگی سرخ شده تزیین کنید.
نکات تغذیه ای خورش هویج
۱- مقدار کالری: این خورش در مجموع دارای ۱۳۲۰ کیلوکالری انرژی است. در صورتی که آن را به ۴ قسمت تقسیم کنید هر بخش ۳۳۰ کیلوکالری انرژی خواهد داشت البته خوردن آن با برنج میزان کالری دریافتی را حداقل ۱۶۰ کیلوکالری دیگر نیز می‌افزاید.
۲- هویج علیه سرطان: این سبزی نارنجی رنگ از منابع بتاکاروتن یا پیش‌ساز ویتامین A است به طوری که بررسی‌ها نشان داده‌اند با خوردن ۱۰۰ گرم از این سبزی تقریبا ۵ هزار میکروگرم از این ماده مغذی تامین خواهد شد. فراموش نکنید که بتاکاروتن در گروه آنتی اکسیدان های قوی جای می‌گیرد و دریافت هر روزه آن می‌تواند از بروز سرطان پیشگیری کند. در ضمن، حضور بتاکاروتن همراه سایر منابع پروتئینی، جذب آهن موجود در آن را نیز افزایش خواهد داد. نکته ای که درباره بتاکاروتن باید بدانید آن است که این ترکیب به شکل ویتامین A در بدن به تولید آنتی بادی توسط گلبول های سفید خون و فعالیت سلول‌های T کمک کرده بنابراین تقویت کننده سیستم دفاعی بدن است پس کسانی که در مناطق آلوده زندگی می‌کنند یا مدام به عفونت های مختلف مبتلا می‌شوند بهتر است این سبزی را در برنامه غذایی روزانه خود بگنجانند.
۳- ماهیچه علیه کم‌خونی: گوشت قرمز به خصوص ماهیچه ها به دلیل فعالیت بیشتر دارای آهن بالایی است؛ ماده معدنی که کمبود آن باعث ابتلای فرد به کم‌خونی می‌شود. درباره آهن باید بگوییم که این ماده مغذی در تولید ناقلان عصبی در مغز و هورمون تیرویید دخالت دارد، به تولید انرژی در سلول ها کمک می‌کند و همچنین باعث حمل اکسیژن به وسیله هموگلوبین در گلبول‌های قرمز می‌شود بنابراین کمبود آن کم خونی، قاشقی شدن ناخن‌ها، بی اشتهایی، عدم تمرکز و خستگی زودرس را به همراه دارد. جالب است بدانید که برای جذب بیشتر آهن، حضور ویتامین A، E، ویتامین B6 و C ضروری است و در صورتی که فرد به کمبود یکی از این ویتامین‌ها مبتلا باشد، احتمال کم‌خونی نیز در وی بالا خواهد رفت.
۴- روغن آفتابگردان علیه ناباروری: آفتابگردان از جمله دانه های روغنی است که از منابع اسید چرب ضروری به نام اسید لینولئیک به حساب می‌آید. روغن آن نیز دارای مقاومت بالایی است بنابراین می‌توان آن را برای سرخ کردن مواد غذایی مورد استفاده قرار داد. وقتی صحبت از روغن ها می‌شود فقط جنبه چاق کنندگی آنها یادآوری می‌شود در حالی که این دسته از مواد مغذی جزیی از ساختمان هر سلول است و غشای آنها را تشکیل می‌دهند و وجودشان به عملکرد بهتر سلول‌ها کمک می‌کند. به طوری که کمبود دریافت شان خشکی پوست، اختلال در بینایی، ناباروری، افزایش شکنندگی گلبول های قرمز، کاهش قدرت دفاعی بدن و حتی افزایش احتمال ابتلا به فشار خون را به همراه دارد. بنابراین باید از این گروه نیز در برنامه غذایی روزانه استفاده کرد اما به اندازه به طوری که خوردن هر قاشق مرباخوری این روغن‌ها یک واحد چربی است و دارای ۴۵ کیلوکالری انرژی که باید در کل انرژی دریافتی محاسبه شود.
۵- همراه این غذا بهتر است خورشتان را با برنج کته شده یا نان سنگک میل کنید. آن را با یک بشقاب سبزی خوردن همراه کرده و با یک لیوان دوغ بدون گاز و کم نمک وعده غذایی تان را تکمیل کنید. به این ترتیب تقریبا تمامی گروه‌های غذایی در این وعده بوده و شما به این نکته که توصیه می‌شود در یک وعده از همه گروه‌های غذایی یک نماینده حضور داشته باشد، توجه کرده‌اید.
۶- اگر لاغر هستید حتما خورشتان را با برنج کته شده و آب گوشت میل کنید و کمی سیب زمینی سرخ شده را نیز با این غذا همراه کنید به این ترتیب میزان کالری دریافتی تان افزایش چشمگیری خواهد یافت.
۷- اگر چربی خون دارید بهتر است به خورشتان خلال کدو سبز البته با پوست نیز اضافه کنید زیرا این سبزی دارای فیبری است که به کنترل چربی خون کمک می‌کند در ضمن از شکر صرف نظر کرده و میزان روغن مصرفی تان را به حداقل ممکن برسانید.
۸- اگر کم‌خونی دارید ماهیچه به کار رفته در این غذا منبع آهن است. شما می‌توانید با زدن کمی آبلیمو به این غذا، میزان جذب این ماده معدنی را افزایش دهید. در ضمن غذایتان را با یک لیوان شربت کم‌شکر، آبلیمو و یک بشقاب سالاد متشکل از سبزیجات رنگی میل کنید.
