بازار قم واقع در شهر قم از بناهای تاریخی این شهر است که به دلیل معماری ویژه آن همیشه مورد توجه گردشگران قرار گرفته است.
بازار بزرگ قم در مرکز شهر قم در حاشیه شمالی خیابان طالقانی و در حد فاصل خیابان های عمار یاسر و ۱۹ دی واقع شده است. قدمت تیمچه بزرگ آن به سال ۱۳۰۱ هجری قمری برمی گردد که توسط معمار باشی اجرا شده است.
این بازار قدیمی شامل دو راسته سرپوشیده با پوشش گنبدی است که در آن چهارسوق، سراها، تیمچه ها و چندین مسجد جای گرفته اند. سراها در حقیقت همان کاروانسراها هستند که شمار و وسعت آن ها، نشان دهنده اهمیت اقتصادی آن هاست.
این بازار ابتدا به صورت خطی و به شکل یکپارچه ساخته شد و از میدان کهنه تا پل علیخانی ادامه داشت. در حال حاضر بازار قم از دو بخش بازار کهنه و بازار نو تشکیل یافته است. بازار کهنه، در دوران صفویه و در پیرامون مسجد جامع بنا شده و تا پایان دوره قاجاریه بناهای دیگر به آن افزوده شد. در دوران ناصرالدین شاه بازار قم رو به گسترش نهاد و بازار نو احداث شد و در دو سوی این راسته نو، بناهای تازه ای مثل تیمچه بزرگ ساخته شد. در سال های نخست دوره پهلوی نیز بر مبنای ضرورت های تجاری موجود، بخش هایی به بازار نو افزوده گشت. هر کدام از این بازارهای کهنه و نو، حدود یک کیلومتر طول دارند.
تیمچه بزرگ بازار قم در سمت شمال راسته بازار نو، یکی از سه تیمچه شهر قم است. این بنا از نظر وسعت، هنر معماری و تزئینات، از جمله بناهای منحصر به فرد و از آثار ارزشمند هنر معماری دوران اسلامی ایران محسوب می‌شود که توسط هنرمند برجسته عصر ناصری، استاد حسن قمی مشهور به معمار باشی در سال ۱۳۰۱ هجری قمری طراحی و اجرا شد. بانی بنا مرحوم حاج سید محمود طباطبایی تاجر بزرگ قم بود. این مکان متشکل از بنایی دو طبقه و ۱۲ غرفه با ارسی های زیباست که البته بیشتر آن ها از بین رفته اند. بالای حجره ها در زوایا، مقرنس گچی مشاهده می‌شود. سقف تیمچه دارای سه چشمه است که قسمت وسط به عرض ۱۵ و ارتفاع ۱۵ متر، دارای دو پوشش است. طول این بخش ۲۸ متر بدون ستون است. چشمه میانی با ارتفاع و عرض ۱۵ متر، دارای پوشش آجری ظریف و آراسته با مقرنس گچی در زوایا است. گنبد این تیمچه از نوع عرق چینی و پوشش زیر آن شمسه کاری با اسلوب رسمی بندی و یزدی بندی است. در این پوشش ها همچنین روزنه هایی برای تأمین روشنایی داخل بنا در نظر گرفته شده است.
معماری زیبا و مجلل، تجارت تک کالایی، جایگاه طراز اول و سکوت و آرامش، از ویژگی های تیمچه بزرگ بازار تاریخی قم است. سازمان میراث فرهنگی و گردشگری استان قم طی چند دوره، فعالیت هایی نظیر بازسازی هایی در گنبد، تزئینات زیر گنبد، کف سازی و همچنین سبک سازی و آجرفرش کردن پشت بام، در این تیمچه انجام داد.
تیمچه بزرگ با دو ورودی، به راسته بازار نو راه می یابد.
متأسفانه دو تیمچه دیگر این بازار سال ها پیش هنگام احداث خیابان های جدید شهر قم از میان رفت. این دو تیمچه از تیمچه اصلی کوچک تر بودند. در واقع وجه تسمیه تیمچه بزرگ به همین امر بازمی‌گردد.
تهویه و نوررسانی بازار از طریق دریچه هایی که در پوشش گنبدی آن تعبیه شده صورت می‌گیرد. این دریچه ها در بالای گنبد به شکل دایره و در دو طرف آن قرار دارند. نوری که از سقف به داخل محوطه بازار می تابد، فضای دلنشینی را به وجود می آورد. سرپوشیده بودن بازار از یک سو به شیوه معماری بازارهای قدیمی ایران بازمی‌گردد و از سوی دیگر جهت محافظت از گرمای شدید تابستان و سرمای شدید زمستان در منطقه کویری قم بوده است.
مصالح ساختمانی بi کار رفته در ساخت بازار تاریخی قم با توجه به امکانات محیطی، خشت، آجر، گل و سنگ می باشد.
این اثر در تاریخ ۱۱ مرداد ۱۳۷۶ با شمارهٔ ثبت ۱۹۰۲ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
