عمارت کاخ هشت بهشت در سال ۱۰۸۰ هجری قمری در دوران شاه سلیمان صفوی بنا شده است. در جنوب این کاخ بازار هنر و یک کاروانسرای قدیمی (کاروانسرای شاه عباسی) قرار دارد که به یکی از زیباترین مهمانسرا ها تبدیل شده است. این کاخ نمونه ای از محل سکونت آخرین سلاطین دوره صفویه است. پس از این نیز در پایتخت های پیشین صفویه، تبریز و قزوین نیز بناهایی به این نام وجود داشت که اکنون اثری از آن‌ها باقی نیست. لیکن هشت بهشت اصفهان با دنیایی از تخیلات هم چنان باقی مانده است.
از باغ هشت بهشت وسعت زیادی باقی نمانده است ولی قصر تاریخی آن هنوز اثری ارزنده و جالب توجه است. همارت هشت بهشت روزگاری زیباترین کاخ عالم نامیده می شده است.
باغ وسیعی که عمارت در آن واقع شده است، جزیی از باغ بزرگ نقش جهان بوده است که توسط شاه اسماعیل اول احداث گردید و در زمان جانشینان او به خصوص شاه عباس اول، به قطعات متعدد تقسیم شد.
این بنا از لحاظ طرح معماری و تزیینات و نظام آبرسانی از زیبا ترین و نفیس ترین آثار دوره صفویه به شمار می رود. از جمله ویژگی های آن تعبیه بیش از بیست اتاق در پایه ها، حوض های فواره دار در طبقه بالا و پایین، حوض مروارید در ایوان شمالی و سرسره آب در ایوان جنوبی است. نوع معماری این بنا، از نوع سبک اصفهان می باشد.
کاخ در دو طبقه و بر یک پایه هشت ضلعی به بلندی ۱۳۰ سانتی‌متر بنا شده است، بلندی کاخ نیز نزدیک به ۱۴ متر می‌باشد. کاخ را از چهار سوی، چهار ایوان باشکوه فرا گرفته است که نور لازم و کافی باغ را به فضای درونی بنا می‌رساند، فضای مرکزی بنا دارای مقرنس‌های گچی است که به نقاشی آراسته شده و از چهارسو به چهار ایوان باز می‌شود، آن گونه که طرح درونی بنا را به شکل چلیپا در می‌آورد که در چهار طرف، چهار واحد ساختمانی طراحی شده و در کل با طبقه‌ی بالا، هشت واحد جدا از هم طراحی شده است. هر یک از واحدها با نقشه معماری، طرح تزیینی و فضای درونی گوناگون سامان یافته است. معمار، بنا را به هزار تویی تبدیل کرده که در این فضای کوچک، به ویژه در طبقه‌ی دوم، غرفه‌های بسیار کوچک پدید آورده و برای جای جای آن از دیدگاه تزیینی و بهره‌گیری برنامه داشته است.
ایوان شمالی کاخ، حوضی مرمرین با ژرفای کم به نام حوض مروارید دارد، ایوان نیمروزی کاخ نیز فرایندی آبشار گونه، در دیواره ایوان به صورت یک کانال قایم طراحی شده که از حوضی با پوشش مسین از طبقه‌ی بالا، آب جریان یافته و هم چون آبشار به درون حوض کوچک پایینی می‌ریزد. اتاق‌های کاخ به طور کامل به نقاشی دیواری و آیینه کاری آراسته بوده که قسمت بیشتر آن‌ها در دوره‌ی قاجاریه از بین رفته است.
کاخ هشت بهشت طرحی هشت پهلو دارد و تلاش شده با توجه به نام کاخ، الگوها و نمادهایی از عدد هشت به اجرا درآورده شود. چنان چه شمار واحدهای ساختمانی هشت تا، حوض مرکزی هشت پهلو است، آجرهای کف پوش هشت پهلویی نیز دارد. اتاق های دو واحد ساختمانی آن نیز هشت پهلو است. در نمای بیرونی، کاخ تزیینات کاشی کاری جالبی در بالای حوض دارد که برخی اشاره به داستان‌های پندآموز، برخی در بردارنده‌ی نمادهای حماسی و ملی است، برخی نیز صحنه‌های شکار جانوران و پرندگان و گاه جانوران اسطوره‌ای چون سیمرغ را به نمایش درآورده است.
از آثار قابل توجه این قصر که نماهای خارجی آن را تزیین کرده است، کاشی کاری هایی است که انواع حیوانات پرنده، درنده و خزنده را نشان می دهد. همچنین در ساخت این بنا از شیوه معماری چهلستون استفاده شده است. در دهه اخیر، پارک محلل و زیبایی به همت شهردای اصفهان در اطراف این کاخ تاریخی، طراحی و ساخته شد که در حال حاضر از گردشگاه های مشهور شهر اصفهان است و از خیابان چهار باغ قابل دسترسی است.
