آران و بیدگل شهری است در شمال استان اصفهان

زبان

زبان اهالی آران و بیدگل، فارسی رایج به همراه لهجه‌های متفاوت است. زبان محلی این منطقه که در اصطلاح به آن زبان باستانی آران بیدگل می‌گویند از زبانهای پهلوی قدیم است که تا این زمان در سرتاسر شهرها و بخشهای حاشیه کویر (نطنز، بادرود، زواره و …) با اندک تفاوت در لهجه رایج است و با زبانهای دیگر ایرانی لری، کردی و مازندرانی وجوه مشابهی دارد. به طور کلی گویشهای پهنه کاشان، خواه روستاهای درون کوهساران و خواه آبادیهای گسترده در کویر و دشت آن، هم از لحاظ واژگان و هم از لحاظ دستوری و آوایی اهمیت خاصی دارد.

جاذبه‌های گردشگری

• امامزاده محمد هلال بن علی، واقع در کوی محمد هلال
• امامزاده قاسم بن علی نقی، واقع در کوی قاسم‌آباد آران
• امامزاده هادی، واقع در خیابان امامزاده هادی
• قبرستان و بقعه امامزاده حسین، واقع در محله درب ریگ. مقبره سلیمان صباحی بیدگلی شاعر دوره زندیه در این قبرستان واقع است.
• امامزاده هاشم، واقع در محله درب ریگ
• امامزاده یحیی، واقع در محله درب مختص آباد
• مسجد نقشینه، واقع در محله درب مختص آباد
• هفت امامزاده، واقع در محله سلمقان

اماکن قدیمی

• مجموعه تاریخی قاضی مشتمل بر: مسجد جامع، حسینیه، مهدیه، آرامگاه پنج امامزاده از فرزندان محمد بن علی (باقر) (پنجمین پیشوای شیعیان)، آب انبار، بازارچه شرقی، بازارچه غربی، مسجد ملا علی آرانی، خانه خاندان عاملی آرانی
• منطقه باستانی ویگل، شامل دو قلعه شرقی (متعلق به پارتها) و قلعه غربی (مربوط به دوره ساسانیان)
• مسجد نقشینه بیدگل

جاذبه‌های طبیعی

• کاروانسرای تاریخی مرنجاب
• دریاچه نمک
• شهر زیرزمینی نوش آباد (اویی)
• قلعه کهن دژ
• دشت کویر و بند ریگ
• چاله‌های سمبک

آثار ملی

فهرست اماکن و ابنیه تاریخی ثبت شده در فهرست آثار ملی در حوزه آران و بیدگل

تاریخچه جنگ ایران و عراق

در طول جنگ هشت ساله ایران و عراق ۸۴۰ تن از سربازان این شهرستان کشته شدند. ( دهها تن از شهدای این شهرستان در شهرهای دیگر از جمله کاشان ، قم و تهران دفن شده اند