سراب یکی از شهرهای شرقی استان آذربایجان شرقی است و به واسطهی قرار گرفتن مابین دو رشته کوه بزقوش در جنوب و ارتفاعات سبلان در شمال دارای آب و هوایی سرد و کوهستانی است که در تابستان معتدل و در زمستانها دارای آب و هوای سرد است. سراب یکی از نقاط سردسیر کشور به شمار میرود.
سراب با مساحت ۳۵۶۰کیلومترمربع درجنوب شرقی استان آذربایجان شرقی واقع گردیدهاست. این شهرستان ازشمال به شهرستانهای مشکین شهر و هریس – ازشرق به استان اردبیل – ازجنوب به شهرستان میانه و از غرب به شهرستان بستانآباد محدوداست
این شهر چون در کنار سراورود ساخته شده آن را سراو یا سراب نام نهاده اند. منطقه سراب از جمله مناطقی است که از دیرباز مسکونی بوده است. وجود کتیبه اورارتویی، تپه های باستانی و معابد سنگی در حومه این شهر نشان گر قدمت تاریخی منطقه است. سراب در دوره امپراتوری اورارتویی از جمله مناطق دارای تمدن شهر نشینی بود.
حتی پاره ای از محققین و باستان شناسان بر این باورند که قبور پراکنده در اطراف و اکناف شهر ، قدمتی بیش از سنگ نبشته های اورارتویی دارند. آثار به جای مانده از فتوحات حکمرانان اورارتویی قدمت تاریخی این منطقه را به سال های ۶۸۵-۷۳۰ ق. م می رساند.
از جملع آثار تاریخی و دیدنی این شهرستان عبارتند از: سنگ نوشته اورارتی، سنگ افراشته های قیرخ قیزلار، سنگ نوشته رازلیق، مسجد جامع ، تپه باستانی قلعه جوق، چهارطاق ساسانی آغمیون، مقبره مغولی اسفستان ، امامزاده (بزرگ) ،،تیمچه حاج ملک ،کتیبه سنگ نبشته میخی اوراتوئی نشتبان،تپه پوللو موللی و …
وجود کتیبه اورارتو، تپههای باستانی و معابد سنگی در حومه این شهر نشان گر قدمت تاریخی منطقه است
مردم این شهرستان به ترکی آذربایجانی سخن میگویند.