شهرستان همدان با ۲۸۳۱ کیلومتر مربع وسعت و متوسط ارتفاع ۱۸۲۰ متر از سطح دریا، اولین قطب جمعیتی استان همدان محسوب می‌شود. این شهرستان یکی از ۹ شهرستان استان همدان به مرکزیت شهر همدان است.

جمعیت این شهرستان بالغ بر ۵۹۴,۴۰۶ نفر در سال ۱۳۹۰ می‌باشد و از دو بخش و ۸ دهستان تشکیل شده‌ است.

در جنوب شهرستان همدان، ارتفاعات کوهستان الوند قرار دارد، که خط الراس این ارتفاعات مرز طبیعی شهرستان‌ های همدان و تویسرکان را تشکیل می‌دهد و دشت‌ های همدان، قهاوند، دشت نشر و قسمتی از دشت رزن – فامنین در حد فاصل این ارتفاعات قرار گرفته‌ اند.

بلندترین نقطه شهرستان همدان در قله الوند با ارتفاع ۳۵۸۴ متر و پست‌ ترین نقطه آن زمین‌ های عمر آباد با ارتفاع ۱۶۰۰ متر است، که محل خروج رود قره چای می‌باشد. متوسط ارتفاع این شهرستان نیز از سطح دریا حدود ۱۸۵۰ متر است.

بیشتر مردم شهر همدان به زبان فارسی و در سایر شهرها و روستاهای شهرستان به زبان ترکی، لری و کردی تکلّم می‌کنند. مردم بخش مرکزی به زبان فارسی، ترکی و لری تکلم می‌کنند.

ظرف‌ های سفالین هنرمندان لالجین یکی از محبوب‌ ترین ره‌آورده‌ های همدان است، هر چند که مرکز سفال استان همدان در لالجین است اما در حاشیه میدان باباطاهر نیز سفال عرضه می‌شود و می‌توان سفال سوغاتی را از این مراکز فروش نیز تهیه کرد.

همچنین سیر، انگور، آلو، آلبالو، شیره انگور، قیسی، مویز، کشمش تیزابی، لواشک، تخمه آفتابگردان، گردو، باسلق، خیارشور، گیاهان دارویی، عسل، گیوه، فرش و چرم ره‌آوردهای همدان هستند.