معرفی شهر کنگان بوشهر
شهرستان کنگان، یکی از شهرهای استان بوشهر و جنوب ایران میباشد. شهرستان کنگان که در واقع بندر کنگان است، از غرب به شهرستان بنک، از شرق به سیراف، از شمال به رشته کوه زاگرس و تپه کنگان و از جنوب به خلیج فارس محدود است و همسایه شمال غربی شهرستان دیر میباشد. بندر کنگان تا قبل از حکومت صفویات از توابع بندر سیراف بوده و بعدها مستقل میگردد. امروزه، بندر کنگان از دو بخش طاهری و دهستان حومه تشکیل شده است. مردمان شیعه و سنّی در کنگان زندگی میکنند و به زبان فارسی جنوبی و عربی صحبت میکنند. بندر کنگان در ۲۵ کیلومتری بندر سیراف قرار دارد و نامش از زمان صفویان تا به امروز همین بوده و تغییر نیافته است. یکی از محققان تاریخ و جغرافیدانهای خلیج فارس به نام رضا طاهری، بندر سیراف و بندر کنگان را در کتاب “از مروارید تا نفت” مورد بررسی قرار داده است. وی وجه تسمیه بندر کنگان را در ارتلاط با نام قدیمی کنگ و کنگ دز بیان میکند و بندر کنگان را یکی از بنادر قدیمی ایرانی مینامد که از توابع بندر باستانی سیراف است. به نوشته وی، بندر کنگان از دوره صفویان حیات سیاسیاش را در تاریخ ایران و خلیج فارس آغاز کرده است.
تاریخچه بندر کنگان
بندر کنگان، از آن جایی که در کنار بندر باستانی سیراف قرار دارد، یک بندر کهن و قدیمی میباشد. حاشیه ساحلی دریا عمان و دریای خلیج فارس از دیرباز محل رفت و آمد و تجارت قبیلهها و قومهای مختلف بوده است. این افراد اکثرا از قارههای آفریقا و آسیا برای تفریح، تجارت و سیاست وارد سرزمینهای جنوبی کشورمان میشدند. بندر کنگان نیز، یکی از این سرزمینها بود و مردمانش به لحاظ موقعیتی اکثرا دارای مشاغل صیادی و دیانوردی بودند. از اویال قرن بیستم، پس از ویرانی سیراف، بندر کنگان رشد نمود. پس از جنگ جهانی دوم، یهودیان به فلسطین مهاجرت کردند و آسیب اقتصادی جدی وارد منطقه کردند. به دنبال آن جمعیت رفته رفته کاهش یافت و سرمایه هنگفتی از منطقه خارج گردید. خوشبختانه، در دهه چهلم، رژیم پهلوی با پیشبرد سیاستهای جدید، سرمایهداری وابسته را به جای اقتصاد کشاورزی در شهر کنگان جایگزین کرد و این شهر وارد عرصه جدیدی از شهرنشینی و مناسبات اقتصادی و اجتماعی شد. در این مرحله شهر کنگان به طور خطی و در موازات ساحلی به رشد فیزیکی دست یافت و این از لحاظ تجارت خارجی و صیادی بسیار حائز اهمیت بود.
آب و هوای بندر کنگان
بندر کنگان دارای تابستانهای گرم و مرطوب و زمستانهای معتدل است. هوای این شهر در طول سال معمولا گرم است و بیشترین دمای آن در تابستان به ۵۰ درجه سانتیگراد میرسد و در سردترین حالت ممکن دمای هوا ۱۰ درجه سانتی گراد است. در بندر کنگان هیچ اثر و ردپایی از فصل پاییز نمیتوانید پیدا کنید. در گذشته زمانی که این شهر از امکانات برق محروم بود، مردم در هوای گرم تابستان برای فرار از گرما از چوب و برگ درختان نخل کپر میساختند و به زیر سایه خنک آن پناه میبردند. در زمستانها تنها یک یا دو ساعت به روشن کردن بخاری نیاز داشتند.
هر منطقه با توجه به شرایط جغرافیایی دارای اصطلاحات خاص آب و هوایی است که مردم محلی در وصف هوا از آنها استفاده میکنند. اگر قصد مسافرت به بندر کنگان را دارید، بهتر است با این اصطلاحات آشنا شوید.
در ناحیه کنگان بادها با فرکانس بیشتری همراه هستند و معمولا به سمت جنوب میوزند. بادها در این منطقه به چند دسته تقسیم میشوند:
- باد قوس: بادهای خنکی که از سمت غرب و دریا میوزند، باد جنوب یا باد قوس نام دارند.
- باد شمال: این باد معمولا از شمال غرب میوزد و در فصل تابستان خنک میوزد. باد شمال بهبود دهنده خشک دانهها (دانه انجیر)ها و زخمهایی است که بر اثر شرجی، باد قوس و گرما در بدن ظاهر میشوند.
- تش باد: این باد از اواخر اردیبهشت ماه شروع شده و تا آخر خرداد ماه ادامه دارد و چنان گرم میباشد که مردم آنر تش باد مینامند. تش در زبان محلی کنگان به معنای آتش است. این باد گاه محصولات خرما را از بین میبرد.
- باد نعشی: این باد اکثرا در جنوب خلیج فارس و از شمال شرق میوزد و سپس به باد قوس تبدیل میگردد.
- باد بحری: این باد در اواسط روز از دریا به خشکی میوزد.
- باد بری: این باد به صورت نسیم ملایم است که نزدیک صبح از خشکی به دریا میوزد و شرجی را میبرد. به همین دلیل بسیار فراح بخش است و در قدیم، آب کوزهها را خنک میکرد.
ماه رمضان در بندر کنگان
مردم کنگان، مردمان دیندار و معتقدی هستند و برای ماه رمضان احترام زیادی قائلاند. در این ماه کنگانیها همه و همه، پیر و جوان، زن و مرد روزه میگیرند و نمازهایشان را به صورت جماعت در مساجد میخوانند. شبها از تمامی مساجد این شهر صدای دلنشین قرآن به گوش میرسد و هر روز مراسم قرآن خوانی که به زبان محلی “مقابله” میگویند، در مساجد برگزار میشود. در چندین دهه اخیر، در محلههای کنگان مردم را برای سحری با زدن بر حلبیها بیدار میکردند. اگر در ماه رمضان به بندر کنگان سفر کنید، اهمیت ماه رمضان را در این شهر به خوبی احساس خواهید کرد. یکی از رسومات مردم کنگان در ماه رمضان این است که کدبانوهای کنگانی از هر آنچه که برای افطاری و سحری آماده میکنند، در یک ظرفی برای همسایه خود نیز میبرند.
غذاهای بومی بندر کنگان
کنگان هم مانند هر شهر دیگری، غذاهای بومی مخصوص خودش را دارد. از غذاهای معروف محلی کنگان معرف حضورتان میکنیم تا در صورت سفر به این بندر زیبا، از آنها امتحان کنید.
ودام: این غذا از ماهیهای که دارای استخوان بندی رز هستند و قابل سرخ کردن نیستند، آماده میشود. ماهیهای دم زرد، گمگام سیاه، گمگام زرد و یا چشم بررو برای تهیه این غذا ابتدا در آب جوشانده میشوند تا جدا کردن استخوانهایشان به راحتی انجام شود. سپس ماهی را در سس پیاز، لیمو عمانی، فلفل، ادویه وسبزی میپزند و همراه برنج سرو میکنند.
مجبوس: مواد اصلی این غذا ماهی و برنج است و به صورت دم پخت تهیه میشود. از ماهیهای سرخو، هامور، وین، زمین کن و سنگسر برای این غذا استفاده میکنند. ماهی را داخل سس مخصوص میخوابانند و در روغن سرخ میکنند و همراه برنج سرو میکنند.
قاتخ (احلا): در این غذا از ماهیهایی که در مجبوس وجود دارند، استفاده میشود و ادویه اصلی آن سبزی، ادویه، گوجه فرنگی و فلفل است. این غذا با نان سرو میشود.
سور (طریح): تهیه این غذا از ماهی ساردین یا همان حشینه است. این ماهیهای ۱۰-۲۰ سانتی جثههای کوچکی دارند و پس از آنکه سرشان را جدا کرده و شکمشان را خالی میکنند، به آنها نمک، فلفل، زیره و آویشن میزنند و به مدت سه ماه داخل دبه ریخته و نگه میدارند. هنگامی که وسط شکم ماهی به سرخ تغییر رنگ دهد، یعنی زمان خوردن آن رسیده است. این ماهی در تابستان مصرف میشود و همراه نان گرم مزه دلچسبتری دارد.
حتما بخوانید: خانه معلم استان بوشهر، رستوران های یکسان سازی سپاه دربوشهر